Doğru soyuducu mayeni necə seçmək olar, rəngə diqqət yetirməyə dəyərmi, köhnə antifriz nə qədər təhlükəlidir və s. bu məqaləmizdə sizlər üçün.
Antifriz nədir?
Antifriz bir soyuducudur, onsuz avtomobilin normal işləməsi mümkün deyil. O, dihidrik spirtdən ibarətdir – tərkibində etilen qlikol (propilen qlikol və ya qliserin də istifadə edilə bilər). su və antikorroziya əlavələri var. Tərkibinə görə antifriz aşağı temperaturda donmur, antifriz qədim zamanlarda radiatorlarda istifadə edilən adi sudan qat-qat effektivdir.
Soyuq havada mühərrik söndürüldükdə donmaması ilə yanaşı, hissələrdə korroziya və ərp əmələ gəlməməsinə də kömək etdi. Su ilə işləyən avtomobillərin soyuducu hissələri daim korroziyaya məruz qalırdı . Lakin alimlər bu problemi ötən əsrin əvvəllərində həll etməyə başladılar və qliserin əsaslı ilk antifrizlər 1920-ci illərdə ortaya çıxdı.
Niyə antifriz lazımdır?
Antifrizin əsas funksiyası mühərriki soyutmaqdır. Əməliyyat prinsipi olduqca sadədir: maye xüsusi nasos sayəsində sistemlərdə dövr edir və mühərriki soyudur, həmçinin optimal temperaturunu saxlayır. Ancaq bu, antifrizin yeganə funksiyası deyil. Həmçinin, kimyəvi maye soyutma sistemini donmadan, korroziyadan və aşınmadan qoruyur. Bundan əlavə, antifriz rezin şlanqları, turbaları və sistemin plastik hissələrini qurumadan və çatlamadan qoruyur. Beləliklə, antifriz mühərrikin işləməsində çox önəmli funksiya daşıyır.
Antifrizi dəyişməliyəm?
Demək olar ki, hər kəs, hətta təcrübəsiz bir sürücü,yolun sol hissəsində aşağı sürətlə sürən və dönmə işığından istifadə etməyən tərbiyəsiz sürücülər belə bir avtomobildə mühərrik yağını mütəmadi olaraq dəyişdirməyin lazım olduğunu bilir. Ancaq antifriz ilə vəziyyət tamamilə əksinədir. Bir çox sürücü hələ də əmindir ki, soyuducu suyun dəyişdirilməsi tamamilə isteye bağlı texniki xidmət prosedurudur. Bu yanlış təsəvvür təkcə mühərrikə deyil, həm də maşının digər mühüm hissələrinə və komponentlərinə ciddi ziyan vura bilər.
Fakt budur ki, zaman keçdikcə antifrizin tərkib hissəsi olan əlavələrin xüsusiyyətləri itə bilər. Nəticədə mayenin korroziyaya qarşı və qoruyucu xüsusiyyətləri azalır, soyutma sisteminin divarlarında və kanallarında korroziyalı çöküntülər görünür. Pas parçaları radiatoru bağlaya və ya termostatı zədələyə bilər. Bunun nəticəsi mühərrikin həddən artıq qızması olacaq ki, bu da onun gücünə və yanacaq səmərəliliyinə mənfi təsir göstərəcək və gələcəkdə mühərrikin tamamilə sıradan çıxması ilə nəticələnə bilər.
Antifrizi nə vaxt dəyişdirmək lazımdır?
Çox vaxt istehsalçının özü texniki mayelərinin xidmət müddətini göstərir. Onları İnternetdə və ya antifriz qabının özündə görə bilərsiniz. Tipik olaraq, soyuducu suyun xidmət müddəti iki ildir. Təxminən dörd il davam edəcək uzun müddət fəaliyyət göstərən antifrizlər də var.
Bununla belə, yadda saxlamaq lazımdır ki, avtomobil çətin şəraitdə, məsələn, yolsuzluqda və ya tez-tez tıxaclarda idarə olunursa, mühərrikdəki yük dəfələrlə artır, buna görə də maye müəyyən edilmiş vaxtdan əvvəl dəyişdirilməli olacaq. Beləliklə, antifrizi vaxtında dəyişmək avtomobil üçün yalnız müsbət təsir göstərə bilər.
Hansı növləri var?
Hal-hazırda bazarda müxtəlif növ antifrizlər var. Onlar tərkibinə və rənginə görə fərqlənirlər. Onları şərti olaraq dörd qrupa bölmək olar:
- Qeyri-üzvi (ənənəvi)
Belə antifrizin tərkibində korroziya inhibitorları kimi qeyri-üzvi maddələr var: silikatlar, fosfatlar, boratlar, nitritlər, aminlər, nitratlar və onların birləşmələri. Məsələn, bu antifrizlər qrupuna SSRİ-də istifadə edilən antifriz və onun müxtəlif modifikasiyaları daxildir. Belə mayelərin çatışmazlıqlarından biri qısa xidmət müddətidir (təxminən iki il). Bundan əlavə, əməliyyat zamanı onlar mühərrikin bütün metal hissələrində korroziyadan qoruyan, lakin eyni zamanda istilik yayılmasını pozan bir oksid qatı meydana gətirirlər. Köhnə mühərriklər üçün bu problem deyildi, lakin yüksək gücə malik yeni mühərriklər üçün bu, əlbəttə ki, həddindən artıq istiləşməyə səbəb olacaq.
- Üzvi (karboksilat)
Karboksilat antifrizləri G12 və ya G12 + təyin olunur. Bu mayelərin tərkibindəki əlavələr qeyri-üzvi turşulardan fərqli olaraq miqyas və lövhə əmələ gətirməyən üzvi turşulara əsaslanır. Hər şeydən əvvəl, karboksilat antifrizləri müasir alüminium mühərriklər üçün uyğundur.
Maye istifadə edərkən, borularda bir qat meydana gəlmir, bunun sayəsində istilik yayılması əhəmiyyətli dərəcədə artır.Bundan əlavə, bir müddət sonra çökmür və soyutma sistemini bağlamır. Soyuducunun xidmət müddəti təxminən 5 ildir. Karboksilləşdirilmiş antifrizlər metalları korroziyadan və aşınmadan effektiv şəkildə qoruyur və bununla da mühərrikin optimal soyumasını təmin edir.
- Hibrid
Adından da təxmin etdiyiniz kimi, hibrid antifriz (G11) həm üzvi, həm də qeyri-üzvi turşuları özündə birləşdirir. Nəticədə, maye birləşmiş qorunma təmin edir, həm də əvvəlki iki növün xüsusiyyətlərini (məsələn, soyutma səmərəliliyini) birləşdirir. Orta hesabla, hibrid antifriz məhsullarının xidmət müddəti üç ildir.
- Lobridlər
Lobrid antifrizləri (G12 ++ və G13) də qarışıq soyuduculardır. Onların tərkibində üzvi əsas və mineral inhibitorlar var. Belə bir kompozisiya çox nazik bir qat meydana gətirir və bəzi əlavələr yalnız korroziya görünməyə başladığı yerdə fəaliyyətə gəlir. Təəccüblü deyil ki, bu antifrizlər ən bahalıdır. Yüksək qiymət istehsalın mürəkkəbliyi ilə əlaqədardır. Lobrid antifrizləri müasir mühərriklər üçün nəzərdə tutulub.
Antifriz rəngləri
Həmçinin antifrizlər rənglərinə görə fərqlənir. Satışda mavi, qırmızı, yaşıl və hətta bənövşəyi maye tapa bilərsiniz. Bununla belə, antifrizin rənginin onun tərkibini və keyfiyyətini göstərmədiyini başa düşmək lazımdır. Mayeyə əlavə edilən boyalarla qırmızı, yaşıl və ya mavi rəngdə hazırlanır. Eyni zamanda, burada ciddi qaydalar yoxdur: hər bir şirkət müstəqil olaraq müəyyən bir antifriz üçün hansı rəngdən istifadə edəcəyinə qərar verir. Məsələn, VAG konserni tərəfindən qəbul edilmiş təsnifata görə, hibrid maye yaşıl rəngdədir, üzvi maye qırmızı rəngdədir və lobrid antifriz üçün bənövşəyi rəng istifadə olunur.
Qarışdıra bilərəm?
Müxtəlif xüsusiyyətlərə malik soyuducuları qarışdırmaq tövsiyə edilmir (onların eyni rəngdə ola biləcəyini unutmayın). Əks təqdirdə, həll olunmayan bir çöküntü meydana gəlməsinə səbəb ola bilər. Bu, istilik ötürülməsinin pisləşməsi və mühərrikin həddindən artıq istiləşməsi ilə nəticələnə bilər. Digər mənfi nəticələrə rezin hissələrin yumşaldılması, həmçinin antikorroziya xüsusiyyətlərinin pisləşməsi və soyutma sisteminin dövrəsində pas əmələ gəlməsi daxildir.
Bunun baş verməməsi üçün, maşının istehsalçısı tərəfindən birbaşa istifadə üçün təsdiqlənmiş antifrizi avtomobilə tökmək tövsiyə olunur. Lazımi məlumatları İnternetdə və ya xidmət mərkəzində tapa bilərsiniz. Səhv etməmək üçün, məsələn, avtomobil istehsalçısının markası altında istehsal olunan bir soyuducu ala bilərsiniz.
Autoblog.Az -Rəqəmsal avtomobil dərgisi.
Burada sizin məhsul tövsiyyə oluna bilər.(Yalnız keyfiyyəti təsdiq olunduğu halda)
